Over de historie van De Hollandsche Leeuw gaan veel verhalen rond. Daarom is in 2024 door het Historisch Genootschap Nieuwkoop in samenwerking met de eigenaren onderzoek gedaan naar de geschiedenis van het oudste pand van Nieuwkoop. Het eerste gedocumenteerde bewijs voor het bestaan van het pand stamt uit 1604, toen een pand op de plek van de huidige Hollandsche Leeuw werd verkocht. Bijzonder is dat het toen ook al ging om een “uitspanning” – een herberg dus. Daarna heeft het pand dienst gedaan als de woning van de Baljuw, een bestuurder met vrijwel alle macht in wat de “Heerlijkheid Nieuwkoop” heette. Uit die tijd stamt ook het “cachot”, een klein kamertje aan de oostzijde van het pand dat dienst deed als gevangeniscel. Het bestaan van een ondergrondse gang naar de Reghthuystoren is nimmer aangetoond, maar blijft tot de verbeelding spreken.

In 2020, nog vóór de uitbraak van Corona, stopte de laatste uitbater en werd het Rijksmonument door de huidige eigenaren overgenomen. Het was duidelijk dat het pand een grondige opknapbeurt nodig had. Uit verder onderzoek bleek echter dat de situatie veel ernstiger was. Een fundamenteel herstel en restauratie van het casco was noodzakelijk. Voor deze ingrijpende maatregelen waren vergunningen nodig. Na een procedure van 2 jaar is daarvoor uiteindelijk positief advies verkregen van de gemeentelijke Monumentencommissie en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.  Vervolgens startte een restauratieproces dat 2 jaar heeft geduurd.

In december 2024 is het geheel gerestaureerde pand overgedragen aan de nieuwe exploitant en is Herberg De Hollandsche Leeuw heropend.